Dit is wat ze jou niet vertellen over biologische wijn
Voor een biologische wijn mag men geen kunstmatige bestrijdingsmiddelen in de wijngaard gebruiken en is men beperkt in het aantal toevoegingen bij het wijnmaken. Toch zijn bepaalde bestrijdingsmiddelen en aanpassingen tijdens het wijnmaken toegestaan. Dit maakt biologische wijn niet heilig, maar eerder een stap in de goede richting.
Het bestaat ruim 100 jaar, maar heeft pas in de afgelopen 25 jaar een vlucht genomen: biologische wijn. Ondanks dat het ‘hot’ is, is slechts 8,3% van de totale wijnproductie biologisch gecertificeerd. Dit heeft verschillende oorzaken en een belangrijke is de achterblijvende vraag van de consument (zoals jij ‘knipoog’). We denken dat het gezonder is en beter, maar het is onduidelijk wat je precies krijgt voor die paar euro extra. Tijd om daar verandering in te brengen en biologische wijn te verduidelijken.
Wat is biologische wijn
Een wijn is biologisch als er geen kunstmatige bestrijdingsmiddelen als fungiciden (tegen schimmels), insecticiden (tegen insecten), andere pesticiden en kunstmest in de wijngaard zijn gebruikt. Het doel is: een gezonde bodem voor een gezonde wijnplant. Maar ook tijdens het wijnmaken gelden er beperkingen in het gebruik van hulpstoffen ten opzichte van conventionele wijnbouw. Daarover straks meer.
Na een zogeheten ‘conversie-periode’ van drie jaar mag een wijnboer zich biologisch noemen en het mooie groene sterren-blaadje op zijn etiketten voeren. Het biologische keurmerk is Europees erkend, maar controles hierop vinden vaak plaats op landelijk niveau door verschillende organisaties zoals Ecocert in Frankrijk of SKAL in Nederland.
De voordelen van biologisch
Je kan je voorstellen dat kunstmatige bestrijdingsmiddelen niet veel goeds betekenen voor het leven boven en in de grond. De opbrengsten van het land gaan weliswaar letterlijk en figuurlijk omhoog, maar de bodem raakt snel uitgeput, waardoor er steeds meer toevoegingen nodig zijn. Van een natuurlijke balans is geen sprake. Bij biologische wijnbouw worden meer natuurlijke hulpmiddelen ingezet zoals compost en bodembedekkers (andere planten). Bovendien leidt de verhoogde biodiversiteit in de bodem tot een betere natuurlijke weerstand van de wijnstok tegen ziektes.
Sommigen zien nog een ander voordeel, namelijk een verlaagd wettelijk maximum voor de toegestane hoeveelheid sulfiet in de wijn. Sulfiet heeft een beschermende functie, maar hoe gezonder de druiven – en uiteindelijk de wijn – hoe minder van deze bescherming nodig is. In de praktijk komen de meeste wijnen niet in de buurt van de gestelde limieten aan sulfiet. Of de wijnen nu biologisch zijn of niet. Behalve in het lage kwaliteitssegment, zegge onder de 6 euro.
Is biologische wijn een duurzame keuze
Biologische wijnbouw zoekt meer een balans met de natuur waar conventionele wijnbouw dit kunstmatig bestrijdt. Echter zijn bestrijdingsmiddelen niet uitgesloten onder het biologische keurmerk. Een veelvoorkomende plaag in de wijngaard is schimmel. Een bekend middel hiertegen is kopersulfaat. Dit is weliswaar beperkter inzetbaar bij biologische wijnbouw (max. 1/3 hoeveelheid van conventioneel), maar het is nog steeds inzetbaar met koperophoping en nadelige milieueffecten tot gevolg.
Ook tijdens het wijnmaken mag een producent de kunstmatige trukendoos openen. Denk aan middelen om de wijn aan te zuren, helder te maken of om de kleur te beïnvloeden. Je wilt niet weten wat er allemaal toegestaan is, ook in een biologische wijn. Biodynamische wijnen gaan een stap verder hierin, maar ook daar kan je duurzame vraagtekens bij zetten. Beide staan in elk geval niet automatisch voor vegetarisch of veganistisch.
Als laatste verplicht het biologische keurmerk niet een verantwoord water- en energieverbruik of een duurzame verwerking (lees: hergebruik) van afval. Wat dat betreft is biologisch niet heilig, maar eerder een stap in de goede richting. En dat is beter dan niets.
Robert van Cloud Wine
Ha wijnliefhebber! Wat leuk dat je Cloud Wine gevonden hebt. In mijn blog amuseer, inspireer en torpedeer ik je met handige wijn informatie. Zo stel ik jou stap-voor-stap in staat om altijd tot een goede wijnkeuze te komen.
Snuffel gerust rond op de website voor meer leesplezier en de wijncursussen van Cloud Wine!