Dit is wat ze jou niet vertellen over biologische wijn
Het bestaat ruim 100 jaar, maar het heeft pas in de afgelopen 20 jaar een vlucht genomen: biologische wijn. Ondanks dat het ‘hot’ is, is slechts 6% van de totale wijnproductie biologisch gecertificeerd. Dit heeft verschillende oorzaken en een belangrijke is de achterblijvende vraag van de consument (zoals jij ‘knipoog’). We denken dat het gezonder is en beter, maar het is onduidelijk is wat je precies krijgt voor die paar euro extra. Tijd om daar verandering in te brengen.
Wat is biologische wijn
Een wijn is biologisch als er geen kunstmatige bestrijdingsmiddelen als fungiciden (tegen schimmels), insecticiden (tegen insecten), andere pesticiden en kunstmest in de wijngaard zijn gebruikt. Het doel is: een gezonde bodem voor een gezonde wijnplant. Maar ook tijdens het wijnmaken gelden er beperkingen in het gebruik van hulpstoffen ten opzichte van conventionele wijnbouw. Daarover straks meer.
Na een zogeheten ‘conversie-periode’ van drie jaar mag een wijnboer zich biologisch noemen en het mooie groene sterren-blaadje op zijn etiketten voeren. Controles hierop vinden vaak op landelijk niveau plaats door verschillende organisaties (bijvoorbeeld Ecocert in Frankrijk of SKAL in Nederland), maar het biologische keurmerk zelf is Europees erkend.
De voordelen van biologisch
Je kunt je voorstellen dat genoemde kunstmatige middelen niet veel goeds betekenen voor het leven boven en in de grond. De opbrengsten van het land gaan weliswaar letterlijk en figuurlijk omhoog, maar de bodem raakt snel uitgeput, waardoor er steeds meer nodig is. Van een natuurlijke balans is hier geen sprake.
Bij biologische wijnbouw worden meer natuurlijke hulpmiddelen ingezet als compost en bodembedekkers (andere planten). Bovendien leidt de verhoogde biodiversiteit in de bodem tot een betere natuurlijke weerstand van de wijnstok tegen ziektes.
Sommigen zien nog een ander voordeel, namelijk een verlaagd wettelijk maximum voor de uiteindelijke hoeveelheid sulfiet in de wijn. Sulfiet beschermt, maar hoe beter de druiven – en uiteindelijk de wijn – hoe minder van deze bescherming nodig is. In de praktijk heb ik ervaren dat de gestelde limieten zelden worden bereikt en dan alleen (logischerwijs) door het lage kwaliteitssegment, zegge onder de 6 euro.
Is biologische wijn een duurzame keuze
Laat ik beginnen met: ja! Biologische wijnbouw zoekt meer een balans met de natuur waar conventionele wijnbouw dit kunstmatig bestrijdt.
Echter bestrijdingsmiddelen zijn niet uitgesloten onder het biologische keurmerk. Een veelvoorkomende plaag is schimmel in de wijngaard. Een bekend middel hiertegen is kopersulfaat. Dit is weliswaar beperkter inzetbaar bij biologische wijnbouw (max. 1/3 hoeveelheid van conventioneel), maar het is nog steeds inzetbaar (!) met koperophoping en nadelige milieueffecten tot gevolg.
Ook tijdens het wijnmaken mag een producent de kunstmatige trukendoos openen. Denk aan middelen om de wijn aan te zuren, helder te maken of om de kleur te beïnvloeden. Je wilt niet weten wat er allemaal toegestaan is, ook in een biologische wijn. Ik kan je dit zeggen: biologisch staat in elk geval niet automatisch voor vegetarisch of veganistisch…
Als laatste verplicht het biologische keurmerk niet een verantwoord water- en energieverbruik of een duurzame verwerking (lees: hergebruik) van afval. Wat dat betreft zie ik biologisch niet als heilig. Eerder een stap in de goede richting en dat is beter dan niets.
Robert van Cloud Wine
Ha wijnliefhebber! Ik ben Robert: een bioloog die wijncursussen geeft. Op mijn blog wil ik jou amuseren, inspireren en torpederen met handige wijn informatie. Zo stel ik jou stap-voor-stap in staat om altijd tot een goede wijnkeuze te komen.
Snuffel gerust rond op de website om te zien wat ik te bieden heb. Veel leesplezier!